Morzęcin Wielki

Morzęcin Wielki tu żyje się w zgodzie z naturą!

Morzęcin Wielki to niewielka, malowniczo położona wieś wśród Wzgórz Trzebnickich, gdzie zachowano  właściwe relacje pomiędzy zabudową a otoczeniem. Siedliska, ulokowane wzdłuż dwóch dróg biegnących równolegle po obu stronach rzeki Stróżni, mają podobne do siebie kształty wydłużonego prostokąta i zbliżoną wielkość . W skład siedlisk wchodzą dom mieszkalny wraz z podwórzem, towarzyszą mu zazwyczaj zabudowania gospodarcze: obora, chlew, stajnia, kurnik, stodoła, spichlerz, szopa itp. oraz sad i/lub ogród. Dzięki składnikom naturalnym  takim jak  ukształtowanie terenu, wartościowym z punktu widzenia historycznego i przyrodniczego skupiskom roślinnym, jak również - czynnikom kulturowym  (rozplanowaniu wsi, układu zagród i ich zabudowań) Morzęcin Wielki po dzień dzisiejszy zachował historyczny układ ruralistyczny wsi.

Ciekawe miejsca dawniej i dziś

Wśród zabytków i ciekawych miejsc należy wymienić nieistniejący już dawny zespół dworsko - folwarczny,  z końca XIX w. . Dwór rozebrany został po 1945 r. We wsi funkcjonował również wiatrak i cegielnia. Kilka murowanych, parterowych domów z dwuspadowym dachem pochodzi z przełomu XIX i XX w. (dom nr 2, 6, 10, 11, 13, 14, 22, 24, 28 pod opieką konserwatora zabytków). Do zabytków należy również Kuźnia z końca XIX w., obecnie budynek gospodarczy (naprzeciwko domu nr 22).

Sąsiadujący z Kuźnią budynek mieszkalny nr 23 wybudowany  ok. 1910 r., kiedyś mieścił szkołę ewangelicką, obecnie w części zagospodarowany jest na potrzeby świetlicy wiejskiej. W środku wsi znajduje się przydrożna Kapliczka z drugiej połowy XX w., murowana z kamieni polnych. Przy wjeździe do wsi od strony Siemianic stoi drewniany krzyż przydrożny z drugiej połowy XX w. Warto przespacerować się do parku dworskiego założonego z początkiem XX w.  Na powierzchni przeszło 1 ha znajdziemy cenne dęby, wierzbę biała, robinię akacjową, graby, olsze, lipy, jawory. Można zaobserwować wiele gatunków ptactwa ( m.in. sikorki, zięby, kosy, drozdy, mazurki, słowiki, puszczyki...) i inne zwierzęta.

Na terenie wsi funkcjonują dwie stadniny koni oraz ośrodek jeździecki, gdzie można skorzystać z bogatej oferty usług. Niedaleko znajduje się Wawrzynowa Góra ( Baranek Wawrzyn) - najwyższy szczyt pasma zwanego Barankami wysokość 226,5 [m n.p.m.]

Odrobina historii

Morzęcin Wielki (niem. Groß Muritsch) oraz przysiółka Kokotów ( niem. Hahnswalde). Liczne odkrycia archeologiczne wskazują na bardzo wczesne zasiedlenie tego terenu.  Najstarsze znaleziska dowodzą  istnieniu w okolicach wsi osadnictwa kultury łużyckiej  rozwijającej się w III okresie brązu  (datowanej na lata 1300 – 1000  p.n.e.).  Kolejne, znacznie młodsze, pochodzą z wczesnego i późnego średniowiecza. Odkrycia archeologiczne  w okolicy Kokotowa  poświadczają obecność osadników już w  epoce kamiennej (500 000 – 1800 l. p.n.e.) i kulturze przedłużyckiej (II okres brązu, 1500 – 1300 l. p.n.e.).

 Z dokumentów historycznych wynika, że w latach 1575 - 1785 Morzęcin Wielki, a raczej Groß Muritsch, wielokrotne przechodził w posiadania ziemskie kolejnych rodzin szlacheckich. Pierwszym znanym właścicielem wsi był von Mutschelniz (1575 r.). Z upływem lat wieś przechodziła w posiadania nowych gospodarzy. Wśród nich byli: Hans von Panwiz (1617 r.), Georg  Heinrich von Razbar (1641 r.), rodzin von Goldbach, Nikol Friedrich von Wiedebach (1720 r.), ród von Scheliha (1746 r.) czy von Nikischa (1751 r.). Od 1785 r. wieś należała do Johanna Friedricha von Hahn .

Mieszkańcami wsi byli głównie zagrodnicy i chałupnicy. Zagrodnicy trudnili się uprawą ziemi. Z kolei  wśród chałupników swój zawód wykonywał tu kowal, dekarz, szewc, piekarz, browarnik, gorzelnik. W dniu 15 maja 1939 roku Morzecin Wielki zamieszkiwały 232 osoby. Według danych z 29 maja 2012 r. zameldowanych było 242 osoby, wśród nich m.in. duszpasterz akademicki, nauczycielka, księgowa, kucharz, cukiernik, kilku budowlańców (stolarz, glazurnik i elektryk). Każda z tych osób pracuje poza miejscem zamieszkania. Oprócz sklepiku spożywczego nie jest prowadzona żadna działalność handlowo -usługowa.

Morzęcin Wielki to enklawa ciszy i spokoju. Miłośnicy przyrody, turystyki pieszej, rowerowej i konnej znajdą w Morzęcinie Wielkim ukojenie dla duszy i ciała oraz ciekawą bazę wypadową.

Położenie geograficzne   51.33 ° N 16.9 ° E